Ry Cooder, meester in de schaduw

Ry Cooder is een illustere onbekende voor de meerderheid van muziekliefhebbers, maar een monument voor zij die dieper graven in de muziekgeschiedenis van vele artiesten,  omdat die gebruik maakten van zijn diensten, want Ry is naast een virtuoze multi-instrumentalist met een voorkeur voor slide-gitaar, ook muziekschrijver, componist van soundtracks en platenproducer.

Ryland Peter Cooder zoals zijn volledige naam luidt, werd geboren in 1947 in Los Angeles en bekwaamde zich van kindsbeen af in gitaarspelen. Misschien hebben velen zich nog niet afgevraagd waarom hij nooit in zijn volle gezicht gefotografeerd wordt. De reden is dat zijn linkeroog beschadigd en blind is, een gevolg van toen hij als driejarige peuter zat te prutsen met een mes aan een speelgoedautootje waarbij het mes uitschoot in zijn oog. Een jaar brengt hij door in verduisterde kamers en uiteindelijk krijgt hij een glazen oog. Ry is op zichzelf aangewezen en ontdekt de radio en de muziek. Zijn latere interesse voor allerlei muziekgenres kreeg hij mee van zijn ouders die ook folk en bluesplaten in huis hadden en de radio altijd opzetten.  Toen hij als vierjarige op zijn bed ligt in zijn donkere kamer, krijgt hij bezoek van een vriend van zijn vader, een concertviolist en legt een kleine viersnarige Silvertone tenorgitaar op zijn buik. Ry is begeesterd en begint te oefenen, zodanig dat op vijfjarige leeftijd zijn vader stopt met spelen, omdat hij zijn zoontje niet meer kan volgen. Op zijn tiende krijgt hij van zijn pa een zessnarige Martin-gitaar. Ry is vertrokken en wordt later veel gevraagd als sessionmuzikant. De lijst is eindeloos bij wie en op welke platen hij meespeelde. Om met de meestbekende te beginnen: Captain Beefheart, Taj Mahal, Little Feat, Randy Newman, Johnny Cash, Rita Coolidge, Arlo Guthrie, Jackson Browne, The Rolling Stones, teveel om op te noemen. Hierbij een paar anekdotes:

Toen Brian Jones uit de groep gezet werd, kwam Ry als eerste in beeld om hem op te volgen, maar helaas liep de verstandhouding tussen Keith en Ry spaak. De gitaarriff van Honky Tonk Women ligt hier aan de basis: onmin onstond over het eigenaarschap ervan en Ry wil nooit meer herinnerd worden aan deze fase in zijn leven. Ry voelde zich gerold.

Lee Hazlewood maakte ook gebruik van zijn diensten en vraagt tijdens een sessie aan Ry om een fuzztonepedaal te gebruiken. De brave Ry doet tegen zijn zin wat Lee vraagt en steekt de fuzztone tussen zijn gitaar en zijn versterker, maar….er gebeurt niets. Lee reageert woedend en bijt naar Ry: ach laat maar, ga met de blokken spelen in plaats van op je gitaar. Eruit ! Ry gooit verontwaardigd de fuzztone in de prullenmand en vertrekt. Sessiegitarist Mike Deasy  haalt de fuzztone eruit en toont aan iedereen wat het probleem was: er zat geen batterij in, wat Ry niet wist. Allemaal lagen ze plat van het lachen.

Na dit débâcle neemt Jack Nitsche hem mee naar Reprisebaas Lenny Waronker en die geeft hem een platencontract. De trein is vertrokken en nooit meer gestopt. Eén van Ry’s hoogtepunten in zijn carrière was het opvissen van de Cubaanse oude knarren om de groep Buena Vist Social Club te vormen, waarmee hij een Grammy behaalde en de wereld rondtrok. Twee van die oudjes waren ooit lid van de Cubaanse Doo-Wop groep Los Zafiros die in onze contreien nog een bescheiden hitje hadden met “Marta”.

Ry was ook de voortrekker van het meest succesvolle album “Bring the Family” van John Hiatt. Daarna dacht Lenny Waronker, met het succes van de supergroep Travelling Willburies in zijn achterhoofd om ook zo’n supergroep op te richten: Ry Cooder, John Hiatt, Nick Lowe en drummer Jim Keltner. Dit resulteerde echter in slechts één album “Little Village”, tevens de naam van de groep. Helaas bleef het succes uit alhoewel ik hun nummer “Don’t go away mad” een aanstekelijk ritmisch vond met hitpotentie. Oordeel zelf: https://www.youtube.com/watch?v=X3FWZHXZ0X4

Aanbevolen: Ry Cooder van Wouter Bulckaert ISBN 978-94-6267-089-1