Oorlog en Democratie (1)

Het bindweefsel van alle oorlogen was altijd de strijd TEGEN democratie, het voorkomen of onderdrukken van maatschappelijke veranderingen, zeker als die dreigden verwezenlijkt te worden door revolutie.

Je kan oeverloos discussiëren over wat de Russische Revolutie in de Sovjet-Unie uiteindelijk heeft voortgebracht, maar één ding staat vast: in 1917 was de Russische Revolutie aanleiding voor totale paniek in de rest van Europa én in de VS. Niet bij de bevolking, die zag dat helemaal anders, maar bij de adel en hogere burgerij. Dat ging totaal in tegen de doelstellingen waarmee ze in de oorlog waren gestapt. De Russische Revolutie dwong hen tot de eerste sociale toegevingen aan de sociale strijd hier.

Eén van de meest hardnekkige mythen van de voorbije vijftig jaar is die van de VS als redder en behoeder van vrijheid, democratie en mensenrechten in de wereld. In Europa hebben ze de NAVO geïnstalleerd als buffer tegen de Russische beer en zijn invloedszone, maar ze hebben wel Turkije als lid aanvaard. Turkije dat Europa nu chanteert met de migrantenstroom uit Afrika, en op twee benen danst, namelijk de Russen (die gasleidingen trekken naar Turkije volgens akkoord van 2016) en de Amerikanen (die destijds atoomkoppen installeerden in Turkije, en ze moesten terugtrekken na de Cuba-crisis). 

En wie denkt dat de Amerikanen Europa kwamen bevrijden uit menslievendheid, heeft het ook verkeerd voor. (*)

Als je daar als historicus tegen ingaat, mag je een grootse carrière wel vergeten. Je hoort geschiedenis te schrijven met duidelijk afgebakende categorieën. De goeden en de slechten (denk aan de indianen), de goeden zijn dan uiteraard altijd wij. De werkelijke geschiedenis heeft daar bitter weinig mee te maken, maar dat weten de meeste van die historici wel, er zijn er wel bij die hun mythen zelf geloven, maar de meesten kiezen voor carrièreplanning.

(*)

1ste Wereldoorlog ’14-’18: de Amerikanen kwamen de Fransen maar eerst ter hulp toen ze er zeker van waren er grote economische voordelen bij te hebben. Hun multinationals Dunlop en Michelin leverden auto’s en vrachtwagens met rubberen banden, die een hogere mobiliteit hadden bij de aanvoer van troepen. Daar tegenover stond de Duitse krijgsmacht die zich moest verplaatsen per spoor, gemaakt met de door Krupps geleverd staal, en bijgevolg minder mobiel was om te reageren op militaire bewegingen. Anders gezegd, het waren wel de Fransen die de overwinning zo konden afdwingen en niet de yankees.

2de Wereldoorlog ’40-’45: twee jaar heeft Churchill over en weer gereisd naar de States om president Roosevelt te proberen overtuigen mee te stappen in de oorlog om de bevrijding van Europa af te dwingen en om de “democratie” te redden, echter zonder resultaat. Ondertussen werd de UK financieel uitgeput en moesten ze leningen aangaan bij de US. De Amerikaanse politici met hun economische partners (multinationals) zagen hier de kans om de wereldheerschappij van de Britten te breken en zagen mogelijkheid om zelf wereldleider te worden, wat hen dan ook gelukt is. En toen ze de invasie inzetten, moesten ze zich nog haasten of de Russen hadden Europa helemaal onder de voet gelopen.