Cochise (1805-1874)

Toen mijn ouders in de vijftiger jaren van vorige eeuw 3 huizen naast cinema British Palace woonden, mocht ik ’s zondags om 14u15 naar de middagvertoning gaan kijken. Het was de ook de tijd van “cowboy en indiaantje” spelen. Mijn favoriete westerns waren deze met Audie Murphy, de oorlogsgedecoreerde held, maar ook en vooral “De Gebroken Pijl” of Broken Arrow met James Stewart als Tom Jeffords en vooral Jeff Chandler als COCHISE, opperhoofd van de Apachen.

Cochise wordt geboren in 1805, toen Mexico nog een kolonie was van Spanje. Mexicanen en Spanjaarden migreren noordwaarts waar vruchtbaarder gronden waren om mais te planten of om aan veeteelt te doen. Maar daar stoten ze op de indianen, bestaande uit verschillende volkstammen, zoals Apachen, Comanches, Navajo’s. Een echt opperhoofd van alle Apachen was er niet, zo was Cochise leider van slechts 2500 mensen. Regelmatig komt het tot een treffen waarbij de Apachen meestal winnen in de onherbergzame gebieden. Als Cochise zestien is, wordt Mexico onafhankelijk en probeert de Apachen uit te roeien. Maar de Apachen laten zich niet doen en slaan terug door plunderingen en guerilla-acties. In 1849 wordt Mexico echter verslagen door de VS in een veroveringsoorlog en komen de Apachen in aanraking met Amerikanen waar “mee te klappen” viel om tot akkoorden te komen waarbij de rechten en tradities van de Apachen gerespekteerd werden. Maar toch komt het nog regelmatig tot onlusten maar in 1861 komt het tot een regelrechte oorlog omdat Cochise verdacht (onterecht) wordt van roven van vee en een Amerikaans kindje. Nadat Cochise met witte vlag wil onderhandelen wordt hij niet geloofd en gevangen genomen samen met zijn stamgenoten. Cochise weet echter te ontsnappen en gijzelt een paar Mexicanen en Amerikanen, die hij gruwelijk martelt en daarna vermoord. Toch wil de officier van dienst zijn gevangen genomen Apachen niet lossen, integendeel hangt hij er een paar op, onder andere Cochises’ broer. Dan is het hek helemaal van de dam en de geweldplegingen gaan over en weer. Uiteindelijk geeft Cochise in 1872 zich over op voorwaarde dat zijn stam een reservaat krijgt in een deel van zijn vroegere territorium, en dat zijn enige Amerikaanse vriend Tom Jeffords als regeringsvertegenwoordiger de communicatie verzorgt tussen hen. Twee jaar later als Cochise sterft, dwingen de Amerikanen zijn stamgenoten te verhuizen naar een onvruchtbaar reservaat. Cochises’ opvolger Geronimo ontsnapt met een deel van de stam en maakt het de Amerikaanse soldaten nog jaren het leven knap lastig. De laatste “raid” dateert van 1924.