Karel Bossart alias Mister Atlas

Vrijwel niemand kent de dag van vandaag nog deze opmerkelijke Vlaming, afkomstig uit Kalmthout, die carrière maakte in de ruimtevaart in Cape Canaveral, USA. Cape Canaveral was de lanceerbasis voor de raketten, maar veranderde tijdelijk van naam van 1963 tot 1973 in Cape Kennedy naar aanleiding van de dood van President Kennedy. Maar laten we beginnen met te vertellen hoe Karel (later Charlie voor “the incrowd”) Bossart daar terecht kwam en de concurrent werd van Wernher Von Braun als raketontwerper.

Geboren op 9 februari 1904 in Antwerpen ondervonden zijn ouders, een onderwijskoppel dat hij begaafder was dan zijn kameraden in het lager onderwijs en daarom besloten zij hem thuisonderwijs te geven. Daardoor slaagde hij al op zijn 16de voor het toegangsexamen voor de ULB waar hij op zijn 21ste afstudeerde als mijningenieur. Met een studiebeurs trok hij richting de VS om zich te bekwamen in de vliegtuigbouw. Op zijn 23ste studeerde hij af als Master, vervulde daarna zijn dienstplicht in België, waarna hij emigreerde naar de VS en ging werken bij Sikorsky (bekend van helicopters) Aircraft Corporation.

Via omzwervingen bij Vultee Aircraft waar hij meewerkte aan supersonische vliegtuigen, kwam hij terecht bij Convair, die werkten aan intercontinentale raketten. Daar kreeg hij de leiding voor de ontwikkeling van een nieuwe raket die moest concurreren met de Sovjet-Russische raket R7 van Koroljov in de race naar de ruimte en de maan in het bijzonder. Hij noemde zijn nieuw ontwerp de Atlas raket, naar de Griekse god, die de aarde op zijn schouders torste.

Tegelijkertijd was er ook de concurrentie met Wernher Von Braun die in opdracht van de NASA werkte in diezelfde race en die minachtend keek naar Bossarts ontwerp. Het ontwerp van Bossart was heel merkwaardig, innovatief en eenvoudig in tegenstelling tot de uiterst zware “kamion met aanhangwagens” van Von Braun, de meertrapsraket, aangedreven door heel zware motoren, die enorm veel brandstof meesleurden om in de ruimte te geraken. Bossart opteerde voor het “ballontank”-principe: hoe hoger de raket raakte, hoe meer brandstof verbrandde, des te lichter werd de raket om verder op te stijgen. Hiervoor kreeg hij de medewerking van een andere Peenemünde veteraan, Krafft Ehricke die ook in onmin leefde met Von Braun. Ehricke en Bossart konden het goed met mekaar vinden en het was Ehricke die de tweede rakettrap plaatste boven de Atlas en Bossart zo de oplossing bood om te ontsnappen aan de zwaartekracht van de aarde.

Als Von Braun verneemt dat de NASA ook laaiend enthousiast is over het concept van het duo Bossart-Ehricke en daarvoor aanzienlijke fondsen toegeschoven krijgt, ontstaat de clash Von Braun-Bossart. Het team Von Braun is helemaal sceptisch over Bossarts ballonprincipe dat ze een confrontatie aangaan in San Diego, waarbij de ijdele Von Braun zijn secondant Willi Mrazek afvaardigt om Karels raket te gaan inspecteren buiten de vergaderzaal, die klaarlag om verder afgewerkt te worden. Daarbij overhandigde Karel een zware hamer aan de Duitser met de uitnodiging om zo hard mogelijk op de metalen romp te slaan. Toen die romp geen krimp gaf, zei Karel: “maar Willi, sla eens echt zo hard je kan”, waarop Willi een stap achteruit zette om met al zijn geweld te meppen op de metalen wand. Hij klopte er een bluts in maar de tank nam direct zijn oorspronkelijke vorm aan, terwijl alle omstaanders begonnen te schaterlachen. Door dit incident waarbij Von Brauns eerste man belachelijk gemaakt werd, zouden beide teams nooit samenwerken. De verstandhouding met Von Braun was al niet optimaal te noemen en zakte hiermee onder het nulpunt.

Dankzij Atlas wist de Verenigde Staten de USSR bij te benen om de race naar de maan te winnen. En Bossarts Atlas raket wordt nog tot op heden nog altijd gebruikt om de ruimte te verkennen. De laatste Atlas V raket werd gelanceerd op 16 oktober 2021 om op onderzoek te gaan naar asteroïden rond Jupiter.

Karel Bossart is op 3 augustus 1975 thuis in La Jolla USA overleden tengevolge een maagbloeding.

Bron: Voorbij de Maan, België en de ruimtevaart van Cynrik De Decker