Joseph Rochefort (1900-1976)

Iedereen komt tijdens zijn loopbaan wel eens in aanraking met jaloezie, jobnijd, achterbaksheid, vleierij, vriendjespolitiek, gekonkel achter de schermen, sjoemelen. Zelf heb ik het drie keer meegemaakt, één keer dat ik duidelijk wist wie er bij betrokken was, maar twee keer dat ik het pas te weten kwam nadat ik de firma verlaten had. Maar niet elke tweestrijd haalt de geschiedenisboeken zoals bij de generaals Patton en Montgomery. Sommigen komen het zelfs nooit te weten wie hen benadeelde, zoals Joseph Rochefort. Zijn naam zegt u waarschijnlijk niets, maar weet wel dat deze man aan de basis lag van de overwinning van de Amerikanen op de Japanners in de slag om Midway.  

Joe (zijn roepnaam) was als codebreker (cryptograaf) werkzaam tijdens Wereldoorlog II. Een collega-officier merkte zijn aanleg voor kruiswoordraadsels en bridge op en beval hem aan voor cryptoanalyse bij de Marine. Eén van zijn sterke punten was dat hij een verbazend goed geheugen had voor plaatsen, woorden en codes. Hij rapporteerde onrechtstreeks aan admiraal Chester Nimitz, die de vloot leidde in de Stille Oceaan. Rochefort herinnerde zich dat AF de code was voor Midway. Maar zijn onmiddellijke overste in Washington, admiraal John Redman was niet overtuigd waarop Rochefort zei: “wat een clowns”. En zoiets wordt nooit in dank afgenomen, en ik kan het weten want mijn gebrek aan tact of noem het spontane eerlijkheid, heeft mij ook dikwijls parten gespeeld. Niettemin kon Rochefort Nimitz overtuigen tot grote woede van Redman. Gelukkig maar want nadien eerde Nimitz Rochefort tijdens een stafvergadering door te zeggen: “Een groot deel van onze overwinning bij Midway komt deze officier toe”. Deze uitspraak was de enige beloning die Rochefort zou krijgen, want toen hij werd voorgedragen voor de “Distinguished Service Medal” werd deze geblokkeerd door Russell Wilson. 

Ook haalde hij nog een succes door de landing van de Japanners op Guadalcanal te ontdekken, zodat die kon beantwoord worden door de Amerikanen. Maar voor Washington was Rochefort allesbehalve de held, maar een koppige, opstandige ezel waarvoor niemand sympathie had. Hij werd carrièrregewijs op een zijspoor gezet en hard en kleingeestig behandeld. Toch werd hij in het najaar van 1944 gerehabiliteerd door hem de leiding te geven over een “Strategic Intelligence Unit” in de Stille Oceaan.  Hij overleed in 1976 zonder dat hij een onderscheiding mocht ontvangen. 

Pas in 1985 werd hem de onderscheiding postuum toegekend, die hem in 1942 geweigerd werd. Rochefort was als persoon niet onvervangbaar, maar wat hij bereikte met de gebrekkige middelen waarover hij toen beschikte, is bewonderenswaardig.

Herkenbaar? Zeer zeker.